اجرای نمایش آئینی «عروس گوله» در گیلان

به گزارش تئاتر گیلان، عروس گوله، نمایش گونه‌ای ست که غول، پیربابو و نازخانم نقش اصلی را آن ایفا می‌کنند. پیربابو شخصی است که خود را به هیات پیرمردی می‌آراید. و غول مردی است که کلاهی از ساقه‌های خشک شالی (کلش یا کلوش) بر سر می‌گذارد و نقش ناز خانم را هم یکی از جوانانی که لباس زنانه به تن دارد، اجرا می‌کند.

 

عروس گوله در واقع گروه نمایشی سیار و اجرای آن میدانی است. نمایش عروس‌گوله، ریشه در آیین های نمایشی اسطوره‌های کهن مربوط به آغاز بهار دارد که در آن‌ها نمادهای سال کهنه و نو با هم به ستیز برمی‌خیزند.

 

موضوع این نمایش میدانی شادی بخش، دعوای غول و پیربابو بر سرو نازخانم است که به کشتی بین این دو می‌انجامد. غول مظهر سیاهی و زمستان و پیربابو، نماد باغبانی و ارزانی‌گر عروس گل به طبیعت و مردم است.

 

در این کشتی، غول پیروز می‌‌شود و همراه نازخانم رقص‌کنان بازی را به پایان می‌برد. سایر اعضای این نمایش فانوس‌دار، بارکش، نوازنده و کاس خانم می‌باشند.

 

برای اجرای نقش غول، چهره جوان تنومندی را با پودر زغال یا دوده سیاه کرده،کلاه مقوایی، کلش یا کاغذ عجیب و غریبی سرش می‌گذارند. در برخی از آبادی‌ها و روستاها نیز دو شاخ گاو بر سرش و ریش انبوه سیاهی بر چهره‌اش می‌بندند.

 

چند جارو به عنوان دم بر پشت شلوارش و دسته‌ای بزرگ ساقه خشک شده شالی(کولوش) بر پشت و شکم و سینه او و چند زنگ بزرگ آفتابه‌ای و زنگوله بر کمر، پا و لباسش می‌آویزند و او را به شکل و هیات وحشتناکی درمی‌آورند.

 

این مراسم معمولاً از اواخر اسفند تا اواخر فروردین ماه اجرا مى شد. عروسه گوله؛ در واقع جنگى است میان پیر بابو و غول بر سر به دست آوردن عروسه گوله که در آن غول عاشق رقیب را از میدان به در می‌کند و عروسه گوله را از آن خود مى کند.

 

گروههای نمایش آمارد گیله‌مرد، هفت و ... در اقصی نقاط گیلان همچون پارک جنگلی سراوان رشت، منظقه آزاد انزلی، سواحل چمخاله و چاف و آستارا، شهرستانهای لاهیجان و فومن و دیگر شهرهای استان به اجرای این آئین سنتی پرداختند.