محمد پورجعفری کارگردان «لیدر»:
هنر در ممارست خودش را نشان می‌دهد
به گزارش ایران تئاتر در گیلان، نمایش «لیدر» به نویسندگی و کارگردانی محمد پورجعفری که پیش از این در چهل‌و‌یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به صحنه رفت، اجرای خود را در تئاتر شهر رشت آغاز کرد. به همین بهانه، گفتگویی را با وی انجام دادیم:
چگونگی شکل گیری و تولید این اثر را توضیح دهید؟
سعی کردم در همه کارهایم به سمت سوژه‌هایی بروم که نیاز جامعه باشد و به نوعی بر اساس پدیده‌های اجتماعی، آثارم را روی صحنه ببرم. چون متعقدم هنرمند باید زبان جامعه باشد و دردهای نهفته را با اثرش بازنمایی کند. سالهاست در بخش آسیب های اجتماعی مشغول پژوهش و نوشتن هستم در تمام این مدت در مصاحبه با افرادی که آسیب دیده بودند نقاط مشترکی وجود داشت مثل اینکه اکثرا دوست داشتند یک رشته هنری یا ورزشی را دنبال کنند ولی نتوانستند و این مساله جدا از فقر مالی، برای خانم‌ها ضعف فرهنگی خانواده ها هم بود که به‌طور مثال اجازه نمی‌دانند دخترشان به باشگاه فوتبال برود یا بخواهد بازیگر شود. این اتفاقات باعث شکل‌گیری اولیه اثر بود. در کنار آن ما سالهاست تو استان گیلان شاهد درگیری های تعصبانه هواداران تیم های سپیدرود و ملوان هستیم که دامنه این درگیری‌ها به خانواده ها هم کشیده می‌شد. حدود 15 سال پیش نمایشنامه‌ای از محمد رحمانیان خوانده بودم به نام «فنز» و در کل هم همون یکبار آن را خواندم. دیدم بستر خوبی دارد که این ایده و طرح خودم را رویش پیاده کنم و این شد که لیدر رو کار کردم. البته سعی کردم نقدی هم به شرایط این روزها بزنم و به نوعی حرفم را با اثرم اجرا نمایم.
شما به عنوان یکی از نمایندگان گیلان در بخش اصلی جشنواره بین المللی تئاتر فجر بودید کمی از فجر بگویید؟
خب امسال شرایط حضور در جشنواره تغییر کرده بود و به نوعی به ماهیت اصلی خودش برگشته بود. اینکه کارها باید قبل از این اجرا نشده باشند و باز بینی ها هم حضوری بود. «لیدر» در بین 750 اثری که ثبت نام کرده بودند به صورت مستقیم جهت اجرا در فجر انتخاب شد که به نظرم این خودش یک امتیاز بود. در کنار اینکه در بخش بازیگری بعد سالها صاحب کاندیدای بازیگری شدیم . در این بین نقدهایی هم به ما وارد شد و گاها با توهین همراه بود؛ البته اکثر هنرمندان استان از ما حمایت کردند. من نظر و اعتقادم به اجرای اثر است و تئاتر و هنر تعطیلی ندارد. در طول تاریخ هم وقتی دوستان تاریخ تئاتر را بخوانند تئاتر در هر شرایطی چه جشنواره ای و چه عموم جریان داشت. تئاتر اندیشه است مثل قلم و هنرمند که با اثرش حرفش را می‌زند، حتی در جشنواره.
چیزی که اذیت می‌کند این است که صداقت وجود ندارد. نقد می‌کنند که چرا در جشنواره شرکت کرده‌اید، بعد خودشان در همین شرایط مشغول کار هستند، این تناقض ها آدم را اذیت می‌کند. من از روز اول صادقانه اعلام کردم که هیچ اعتقادی به تعطیلی ندارم و مثل همه سالهای فعالیتم سعی می‌کنم زبان جامعه‌ام باشم و در تمام این سالها هم شاید بیشترین ممیزی و تعطیلی کارها در گیلان شامل حال آثار من بود. هنر در ممارست خودش را نشان می‌دهد. بجای وقت گذاشتن برای خراب کردن دیگران، آثار ماندگار خلق کنید و با اثرتون ماندگار باشید. ما همه فرزندان این آب و خاک هستیم و مشکلاتمان را باید خودمان حل کنید و هنر مهم‌ترین وسیله برای بیان و نقد مشکلات هست.
آیا توسط دستگاه‌های فرهنگی از شما حمایت هایی هم صورت گرفته است ؟ چه برای اجرای در جشنواره و چه اجرای عموم؟
بخشی از هزینه ورودی جشنواره به ما داده شد. هزینه تولید یک اثر امروز خیلی بالاست. انتظارم از دستگاه‌های مسئول، بخصوص فرهنگی این است که حمایت بیشتری از هنرمندان داشته باشند. هنرمند برای یک اجرای ایده‌آل، باید خیالش از همه چیز جمع باشد و این خاطر جمعی را می‌بایست متولیان امر به آنها دهند. تئاتر باید اولویت فرهنگی مدیران فرهنگی و شهری ما باشد.
صحبت پایانی؟
ما خانواده تئاتر جز خودمان کسی را نداریم. باید هوای همدیگر را داشته باشیم. نباید بگذاریم همین اندک کورسوی چراغ هم خاموش شود. ما کار سیاسی بلد نیستیم، ما هنرمندیم و باید با آثارمون حرف بزنیم. فضای تئاتر ما بیش از پیش به همدلی و گفتگو نیاز دارد. آرزو می‌کنم مدیران ما توجه بیشتری به تئاتر داشته باشند. تئاتر می‌تواند به آرامش کشور کمک کند. باید کارهای زیر بنایی انجام داد. از مدیران ارشد استان، مدیران فرهنگی، سیاسی، اقتصادی ، اجتماعی و.. تقاضا می‌کنم برای تئاتر وقت بگذارند. هنرمندان ما بخصوص هنرمندان تئاتر، به عنوان یک هنر آینده‌نگر، خیلی از اتفاقات را گوشزد می‌کند.
